Als de drie voorgaande wijzigingen worden vergeleken met de gebruikelijke wijzigingen: Create, Read, Update and Delete (CRUD) dan ontbreekt het bijwerken (updaten) van een bedrijfsregelset. Vindt het bijwerken van een bedrijfsregelset niet plaats? Natuurlijk wel, maar deze wordt niet apart benoemd. De reden hiervoor is dat een wijziging op één van de onderliggende niveaus, 2) individuele bedrijfsregel, 3) feittype en /of 4) feitwaarde, automatisch resulteert in een wijziging op het niveau van de bedrijfsregelset.

Het tweede niveau waarop wijzigingen plaatsvinden is het niveau van de individuele bedrijfsregel. In totaal worden er op dit niveau drie typen wijzigingen onderkend: 4) het creëren van een bedrijfsregel, 5) het verwijderen van een bedrijfsregel en 6) het bijwerken van een bedrijfsregel. De twee typen wijzigingen: het 4) creëren van een bedrijfsregel en 5) het verwijderen van een bedrijfsregels spreken voor zichzelf waarbij de eerste in 3,6% (214) en de tweede in 5.9% (353) van de geanalyseeerde gevallen plaatsvindt.

Bij wijzigingen van het type bijwerken van een bedrijfsregel kan dezelfde beargumentatie worden gevolgd als bij wijzigingen van het type bijwerken van een bedrijfsregelset. Wanneer er op het niveau van de feittypen of feitwaarden iets wordt gewijzigd betekent dit automatisch ook dat de bedrijfsregel wordt bijgewerkt. Desondanks is er één type wijziging gevonden die niet beschreven kan worden op het niveau van de feittypen en feitwaarden maar wel het bijwerken van een bedrijfsregel tot gevolg heeft, zie tabel 1. In deze wijzigingen blijft het conclusie feittype gelijk maar worden alle conditie feittype en de afleiding van het conclusie feittype bijgewerkt. In het voorbeeld in tabel 1 blijft de conclusie “BMI Score van een patiënt” gelijk maar verandert het conditiefeittype van “BMI van de patiënt” naar “bovenarmomtrek van de patiënt.” Deze type wijzigingen worden geclassificeerd als het bijwerken van een bedrijfsregel. Het bijwerken van een bedrijfsregel vindt in 0,1% (4) van de geanalyseerde gevallen plaats.

Het derde niveau waarop wijzigingen plaatsvinden is het niveau van de feittypen. In totaal worden er op dit niveau drie soorten wijzigingen onderkend: 7) het creëren van een conditie feittype, 8) het verwijderen van een conditie feittype en 9) een naamswijziging van een conditie feittype. Een voorbeeld van het creëren van een conditie feittype is weergegeven in tabel 1. Hier wordt de “BMI score” niet langer alleen gebaseerd op de “BMI van de patiënt” maar wordt ook de “leefttijd van de patiënt” in acht genomen. Deze wijziging vindt in 7,8% (469) van de geanalyseerde gevallen plaats. Het verwijderen van een conditie feittype vindt in 7.4% (445) van de gevallen plaats. Bij het verwijderen van een conditie feittype dient er na het verwijderen van de conditie feittype nog minimaal één conditie feittype in de bedrijfsregels te staan waar op basis van het conclusie feittype bepaald kan worden. Is dit niet het geval dan is er sprake van het bijwerken van een bedrijfsregel (type wijziging 6). Het veranderen van de naam van een feittype vindt in 13,1% (790) van de geanalyseerde gevallen plaats. In het voorbeeld weergegeven in tabel 2 zou dit betekenen dat het feittype “BMI van de patient” veranderd wordt naar “BMX van de patient.”

Het vierde niveau waarop wijzigingen plaatsvinden is het niveau van de feitwaarden. Op dit niveau worden drie typen wijzigingen onderkend: 10) het creëren van een feitwaarde, 11) het verwijderen van een feitwaarde en het 12) bijwerken van een feitwaarde.

Het creëren van een feitwaarde betekent dat het bereik van een feittype wordt uitgebreid, zie tabel 3. In dit voorbeeld wordt de feitwaarde “25 tot en met 27“toegevoegd aan de mogelijke waarde die het feittype de “BMI Score van een patiënt”aan kan nemen. Deze wijziging vindt in 34,4% (2068) van de geanalyseerde gevallen plaats. De wijziging: het verwijderen van een feitwaarde heeft tot effect dat de score “< 18,5” verwijderd zou worden uit het waardebereik. Deze wijziging vindt in 14.8% (887) van de geanalyseerde gevallen plaats. In een aantal gevallen wordt de feitwaarde niet verwijderd en niet toegevoegd, maar bijgewerkt, zie tabel 4. Deze wijziging vindt in 8,1% (487) van de geanalyseerde gevallen plaats.

Elke instantie van de twaalf typen wijzigingen kunnen resulteren tot een of meerdere instanties van de twaalf typen wijzigingen, dit noemen we ook wel het rimpeleffect. Een voorbeeld hiervan is het creëren van een feitwaarde waarbij er een nieuwe bedrijfsregel toegevoegd dient te worden die deze nieuwe feitwaarde kan afleiden. In dit artikel is uitgegaan van de gebeurtenis die de wijziging initiërende. Op het rimpeleffect komen we in een later artikel terug.

Toegevoegde waarde

Vaak wordt in een business case voor bedrijfsregelmanagement, decision management, wetsgebaseerd werken en/of wendbare wetsuitvoering geschreven dat de voorgestelde oplossing extra wendbaarheid tot gevolg heeft. Een belangrijke eerste vraag die dan altijd gesteld dient te worden is: Wendbaar ten opzichte van welke wijzigingen?

Om deze vraag te kunnen beantwoorden is het eerst belangrijk om te weten welke wijzigingen plaats kunnen vinden. Wanneer deze wijzigingen bekend zijn kan het woord wendbaarheid ‘SMART’ gemaakt worden. Welke van de mogelijke wijzigingen moeten in toekomst opgevangen kunnen worden? Door wie moeten deze wijzigingen verwerkt worden en hoeveel tijd mag dit kosten? Is er een goed inzicht in welke impact de wijzigingen hebben op de andere onderdelen van het informatie systeem? Genoeg vragen om nog te beantwoorden, maar het begint allemaal met de vraag: Wendbaar ten opzicht van welke wijzigingen?

Mede-auteur: Koen Smit